Pages

Sunday, October 27, 2024

ඉර සඳ හා ගහකොළ මැවීම (Creation Of The Sun Moon And Plants)

               ඉර සඳ හා ගහකොළ මැවීම

                                                                         (Creation Of The Sun Moon And Plants)


   MichelangeloMichelangelo, Creation Of The Sun Moon And Plants, 1511, Fresco, 280

 cm × 570 cm (110 in × 220 in), Sistine Chapel, Vatican City.


 පුනරුද යුගයේ උසස්ම නිර්මාණයක් ලෙස රෝමයේ වතිකානු නගරයේ ඇති සිස්ටයින් දෙව්මැදුර හැඳින්විය හැකිය. සිස්ටයින් දෙව්මැදුර වඩාත් වැදගත් වන්නේ එහි වෝල්ටාකාර වියන්තලයේ ඇඳ ඇති සිතුවම් හේතුවෙනි. මෙම සිතුවම් නිර්මාණය කර ඇත්තේ මයිකල් ආන්ජිලෝ නමැති පුනරුද යුගයේ චිත්‍ර ශිල්පියා විසිනි. මෙම වියන්තලයේ සිතුවම් නිම කිරීම සඳහා ආන්ජීලෝට වසර හතරක පමණ කාලයක් ගතවී ඇති බව සඳහන් වේ.එනම් ක්‍රි.ව 1508-1512 අතර කාල වකවානුවයි. පොළවේ සිට අඩි 68 ක උසින් යුතු වෘත්තාකාර පියස්සේ අඩි 132 දිග හා අඩි 44 පළල එනම් වර්ග අඩි දහදාහක් පමණ වන සිවිලිමේ මෙම සිතුවම් ඇඳ ඇත.

                                 මෙම නිර්මාණයේ ඔහු විසින් කළ මානව රූප ප්‍රමාණය තුන්සිය හතලිස් තුනකි. මේ විශාල නිර්මාණ අතර ආදම් මැවීම, ඒව මැවීම ,පාරාදීසයෙන් නෙරපීම හා මහා ජල ගැල්ම ආදී තේමා චිත්‍රනය කර ඇත. සිස්ටයින් දෙව් මැදුරේ වියන්තලයේ නිර්මාණය කළ Creation Of The Sun Moon And Plants හෙවත් ඉර සඳ හා ගහකොළ මැවීම යන සිතුවම ලෝකෝත්පත්ති කථාවේ එන කොටසකි. දෙවියන් වහන්සේ විසින් පළමු මිනිසා මැවීම,පළමු ගැහැණිය මැවීම ලෙස පිළිවෙලින් බයිබලයේ උප්පත්ති කථාවේ එන සිදුවීම් වල අවස්ථා මෙම වියන්තලයේ සිතුවම් කර ඇත.              



 MichelangeloMichelangelo, Creation Of The Sun Moon And Plants, 1511, Fresco, 280

 cm × 570 cm (110 in × 220 in), Sistine Chapel, Vatican City.


මෙම සිතුවමේ දෙවියන් වහන්සේව එකම සංරචනයක අවස්ථා දෙකකදී දක්වා තිබීම විශේෂත්වයකි. දෙඅත් දෙපසට විහිදුවා සිටින දකුණු පස ඉරියව්වෙන් සූර්යයා හා චන්දායා මැවීමද වම් පස දක්වා තිබෙන පිටුපස හැරී සිටින රූපයෙන් ශාක මැවීමද දක්වා ඇත. බයිබලයේ අදහස් වන දහවලට වැඩි ආලෝකයක් අවශ්‍ය බැවින් සූර්යයාද රාත්‍රියට අඩු ආලෝකයක් අවශ්‍ය බැවින් චන්ද්‍රයා ද ලෙස පහන් දෙකක් මැවීම මෙයින් නිරූපිතය. මෙම සිතුවමෙහි දෙවියන් වහන්සේ මෙන්ම ඒ පිටපු ස දේව දූතයින් පිරිසක් ද දක්වා ඇත. 

                                    Creation  Of The Sun Moon And plants නම් සිතුවමෙහි රේඛාව පිළිබඳ දක්වන විට එය ආන්ජිලෝටම ආවේණික වූ සුවිශේෂී රේඛා ශෛලිටක් වේ. මානව රූපය කලාකරුවාට භාව ප්‍රකාශවයෙහිලා ඇති උසස්ම වාක්‍ය ලෙස ඔහු අර්ථ ගැන්වීය. චිත්‍ර ඇඳීමේදී මොහු ගලක කැටයම් කරන පරිද්දෙන් පින්සල භාවිතා කර ඇත.මානව ශරීරයේ මාංශ පේෂී අවධාරණයට මුල් තැන දී තිබේ. දෙවියන් වහන්සේ දේවත්වයෙන් නොපෙන්වා සාමාන්‍ය මිනිසෙකු ලෙස දැක්වුවද මහලු වෙසක් ගෙන තිබුනද අසාමාන්‍ය කාය ශක්තියක්,තෙදවත් හා ප්‍රාණවත් බවක් මෙන්ම ගුප්ත බවක් ආරෝපණය කර ඇත. ආන්ජිලෝගේ රේඛා ඉතා ප්‍රබල වන අතර මානව ඉරියව් දැක්වීමේදී විශේෂ තැනක් ගනී. මොහුගේ නිර්මාණ වල සෘජු ඉදිරිය බලා සිටින ඉරියව් වෙනුවට භාවිතා කර ඇත්තේ ඇඹරුණු,හැරුණු,විවිධ දිශාවන්ට ඇලවූ ඉරියව් වේ. ශරීරයේ ඉනෙන් උඩ කොටස හැරී සිටින දිශාවට ප්‍රතිවිරුද්ධ දිශාවට යටි කය හැරී තිබීම දැක්විය හැක. මෙම සිතුවම තුල දෙවියන් වහන්සේගේ මාංශ පේශී හොඳින් දක්වා තිබෙන අතර නග්න හා වස්ත්‍ර වලින් යුතු දේවදූතයන්ගේද ජවසම්පන්න මාංශ පේශී රේඛාව තුළින් පිළිබිඹු කර ඇත. පිටුපස හැරී දක්වා තිබෙන  රූපයේද දෑත් දෙපා මෙන්ම වස්ත්‍රද රේඛාවෙන් මනාව පෙන්වා තිබේ. 

                                 සිතුවමෙහි වර්ණ පිළිබඳව සදහන් කිරීමේ දී සීමිත වර්ණ ප්‍රමාණයක් භාවිතා කර ඇති බව පෙනේ. දෙවියන් වහන්සේ විශේෂ කර දැක්වීම සඳහා රතු වර්ණය යොදා ගෙන ඇත. දෙවියන් වහන්සේගේ වස්ත්‍රය රතු වර්ණයට සුදු වර්ණය මිශු කරමින් එහි ප්‍රබේද භාවිතා කර ආලෝකය හා අඳුර ඉතා හොඳින් නිරූපනය කර ඇත.එමෙන්ම දෙවියන් වහන්සේගේ වයස්ගත ස්වභාවය මුහුණේ ඉරියව් හා වර්ණ මඟින් මෙන්ම හිසකෙස් සහ රැවුල වර්ණ කිරීමෙන් පෙන්වා දෙයි. කහ වර්ණය සමඟ රතු, තැඹිලි මිශ්‍ර වර්ණ භාවිතා කරමින් සූර්යයා නිර්මාණය කර තිබෙනවා මෙන්ම අළු හා මිශ්‍රිත සුදු පැහැයක් මඟින් චන්දායා වර්ණ කර තිබේ. දෙවියන් වහන්සේ විශේෂකර දැක්වීමට රතු පැහැයද සූර්යයා විශේෂ කර දැක්වීමට කහ පැහැයද භාවිතා කර ඇති බව පෙනේ.එසේම දෙවියන් වහන්සේ වේගවත් සුළඟ සමඟ පැමිණි බව දැක්වීමට වස්ත්‍රවල සුළඟේ වේගය හා ගැටෙන පරිදි ඇදී යන ස්වරූපය නිරූපනය කිරීම ආන්ජිලෝගේ දක්ෂතාවයකි. මෙහි පසුබිම දැක්වීමේදී ඉතා ලා වර්ණයක් භාවිතා කර ඇත්තේ එයින් අවස්ථාව ඉස්මතු කර දැක්වීම සඳහා විය හැක. ශාක මවන අවස්ථාව දක්වන විට එම ස්ථානයට පමණක් කොළ වර්ණය හා මිශ්‍රිත කහ පැහැයක් සහිතව ශාක අතු කිහිපයක් හා කොළ පැහැති බිමක් දක්වා තිබේ.එසේම දේව දූතයන් ගේ වස්ත්‍ර සඳහාද අළු පැහැයට හුරු නිල් වර්ණයක් භාවිතා කර තිබේ. මේ ආකාරයෙන් මෙම සිතුවමෙහි වර්ණ භාවිතය කර ඇති ආකාරය පෙන්වා දිය හැකිය.                                                   

                               මෙම වියන්තල සිතුවම ඉතා සියුම් මටසිළුටු වයනයකින් යුක්තය. දෙවියන් වහන්සේ ඇතුළු මානව රූප වල මෙන්ම වස්ත්‍රවල ද මෙම සියුම් වයනය දැකගක හැකිය. මෙහි පසුබිමෙහි වුවද සියුම් වයනයක් වේ. එමෙන්ම මෙය ප්‍රෙස්කෝ සිතුවමක් වේ. තවද, මෙහි භාව ප්‍රකාශනය පිළිබඳව දැක්වීමේදී දෙවියන් වහන්සේගේ මුහුණේ ඉතා බැරෑරැැම් ස්වරූපයක් නිරූපනය කර ඇති බව පෙනේ. එසේම දේව දූතයන්ගේ මුහුණූවල විශ්මයජනක බව මෙන්ම දෑස් අවධානයෙන් යුක්ත බවද පෙනෙන්නට ඇත.  


MichelangeloMichelangelo, Creation Of The Sun Moon And Plants, 1511, Fresco, 280

 cm × 570 cm (110 in × 220 in), Sistine Chapel, Vatican City.


සමස්තයක් ලෙස ගත් කළ මෙහි දැක්වෙන්නේ දෙවියන් වහන්සේ විශ්වයම ආලෝකමය ධාතූන් මැවීම සිදුකරන අවස්ථාවයි. මෙහද ීදෑත දෙපසට විහිදුවා ආලෝකය විශ්වය තුළ මැවීමට ආඥාා ස්වරූපයෙන් ගාම්භීර ඉරියිව්වක යෙදී සිටින බව පෙනේ. මේ ආකාරයට ඉර සඳ හා ගහකොළ මැවීම හෙවත් Creation of The Sun Moon And plantයන ආන්ජිලෝගේ සිතුවම පිළිබඳව විස්තර කළ හැකිය.                                           




                                   

Tuesday, October 15, 2024

නොමියෙන මතකය (The Persistance of Memory)

 

නොමියෙන මතකය

(The Persistance of Memory)



Salvador Dali, The Persistence of Memory, 1931, Oil on canvas,24cm * 33cm, The Museum of Modern Art, New York.


                    සැල්වදෝර් ඩාලි විසින් මෙකී සිතුවම 1931 වර්ෂයේ අඳින ලද්දක් වන අතර මෙය අධි යථාර්ථවාදී ක්‍රම ශිල්ප උපයෝගී කරගනිමින් ඇඳ ඇතමෙය වූ කලී  ගැඹුරු  මනෝභාවයන්ගේ සිහිනමය ප්‍රකාශනයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය. මෙය කාලය, අවකාශය හා ස්වභාවය අතර පවතින සම්බන්ධතාවය ඉදිරිපත් කිරීමට ශිල්පියා ගෙන ඇති උත්සාහයකි. මොහු විසින් සිග්මන් ෆ්‍රොයිඩ් නමැති නමැති මනෝ විද්‍යාඥයාගේ විශ්ලේෂණාත්මක මත වාද ඇසුරු කොටගෙන ඇතැයි සැලකේ. මෙම සිතුවමේ පිහිටීම අද්භූතජනක . එමෙන් විෂමාකාර . එහි විවිධ ස්ථානවල අබලන් වූ  වැගිරෙන ඔරලෝසු දක්නට ලැබේමෙහි දැක්වෙන්නේ කඳු, ශාක ආදී බොහෝ වස්තු අප්‍රාණිකත්ව යක් සහිත ගුප්ත ස්වභාවයක් ගනී. සිතුවම මධ්‍යයේ නැවුම් මුහුණුවරකින් යුතු රූපයක් පසෙකින් කෘමින් සමූහයක් දක්නට ලැබේ.

Salvador Dali, The Persistence of Memory, 1931, Oil on canvas,24cm * 33cm, The Museum of Modern Art, New York.


මෙකී සිතුවම තෙල් සායම් මාධ්‍ය චිත්‍රණය කර ඇති අතර මෙයට වැඩි වශයෙන් දුඹුරු පැහැයේ ප්‍රභේද හා කහ රතු මිශ්‍රිත උණුසුම් වර්ණ මාලාවක් භාවිත කර ඇත. සෞම්‍ය කහ පැහැයකින් යුතු කඳු පන්තියේ අඳුරු වන ස්ථාන, සෙවනැලි ආදිය දුඹුරු වර්ණයේ අඳුරු ප්‍රභේද හා කළු වර්ණය භාවිත කරමින් වර්ණ ගන්වා ඇත. මෙහිදී උණුසුම් වර්ණ අතරට සමබර වන අයුරින් ශීත වර්ණ එක් කිරීමෙන් සිතුවමෙහි සමබරතාවය රැකී ඇත. මෙහිදී ඔරලෝසු මුහුණතේ මද නිල් පැහැය කඳු පන්තියේ හා සිතුවමේ ඉහළ කොටසේ  නිල්, සුදු, රිදී පැහැය මිශ්‍ර වර්ණ මාලාව සිතුවමේ සමබරතාවය රැකගැනීමට උපකාර කරනු ලබයි. එමෙන්ම මැස්සන්ගේ, කුහුඹුවන්ගේ ශරීරයන් ආලෝකමත් වූ ස්ථාන ආදියද වර්ණ භාවිතය තුළින් ඉස්මතු කර තිබීම කැපී පෙනේ.

                මෙහි රේඛා භාවිතය පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමේදී සිතුවේ බොහෝ ස්ථානවල විස්තරාත්මක වූ රේඛා කරණයක් දැක ගත හැකිය. වම් කෙරවලේ දැක්වෙන කුඩා ඔරලොසුව කා දමන කුහුඹුවන්ගේ අංග විස්තරාත්මකව රේඛාවෙන් දක්වා ඇත. ඔරලෝසු මුහුණතේ වසා සිටින මැස්සාගෙ පිහාටු සෙවණැලි ආදිය සියුම් රේඛාවෙන් දක්වා තිබීම හා ඔරලෝසු මුහුණතේ නිරූපිත අංක, කටු ආදිය සියුම් රේඛා වලින් විස්තරාත්මකව දක්වා තිබීම විශිෂ්ටයසිතුවම  ප්‍රධාන වශයෙන් පෙරබිම, මැද බිම හා පසුබිම වශයෙන් කොටස් කර හඳුනා ගත හැකි පරිදි චිත්‍රණය වී ඇති අතර සිතුවම පිටුපස දැක්වෙන කඳු පංතියේ හා නිල් පැහැති වේදිකාව වැනි කොටස චිත්‍රනයේ දී  පර්යාවලෝකන ලක්ෂණ අනුව ක්‍රමයෙන් කුඩා වන පරිදි නිර්මාණය වී ඇත.  

එහිලා සිතුවමක පවත්නා වූ කලාත්මක රාමුව පරයා යමින් ඊට නවමු රසයක් ගෙන ඒමට සැල්වදෝර් ඩාලි හට හැකිව ඇත

 


Friday, October 11, 2024

ආලෝකයෙන් අන්ධකාරය වෙන් කිරීම (Separation of light from darkness)

   ආලෝකයෙන් අන්ධකාරය වෙන් කිරීම 

(Separation of light from darkness)


     Michel Angelo, Separation of darkness from light,1512,Fresco,180cm×260cm,Sistine Chapel      


         මෙකී සිතුවම පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීමේ දී මෙය මයිකල් ආන්ජලෝගේ අග්‍රගණ්‍ය නිර්මාණ අතරින් සිස්ටයින් දෙව්මැදුරේ සිවිලිම මධ්‍යයේ ප්‍රෙස්කෝ ක්‍රමයට සිතුවම් කර ඇති සිතුවම් නවයකින් යුත් චිත්‍ර මාලාවේ පළමු වැනි සිතුවමයි. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1512 දී එනම් සිස්ටයින් ව්‍යාපෘතියේ අවසාන වසරේ දී මයිකල් ආන්ජලෝ විසින් අඳුරෙන් ආලෝකය වෙන් කිරීම නම් වූ සිතුවම නිර්මාණය කර ඇතමයිකල් ආන්ජලෝගේ සමස්ත සිතුවම් අධ්‍යනයේ දී පෙනී යන්නේ බයිබලයෙහි සඳහන් කතා මාලාවත් ඔහුගේ සිතුවම් සඳහා පාදක කර ගෙන ඇති බව

මෙය තුළින් දිවා රෑ යන සිද්ධාන්ත නිරූපණය කරයි. උදෑසන කාලය තුළ ආලෝකය ද, රාත්‍රී කාලය තුළ අන්ධකාරය උලුප්පා පෙන්වීමට මයිකල් ආන්ජලෝ විශාල වෙහෙසක් දරා ඇත. මයිකල් ආන්ජලෝ විසින් යොදාගෙන ඇති නග්න රූප හතර තුළින් රාත්‍රිය සහ දවාල සමඟ ඇති සංකල්පය මනාව පිළිබිඹු වේමයිකල් ආන්ජලෝ දෙවියන් වහන්සේගේ දකුණු අත එනම්, අඳුරු ලෙස වර්ණ ගන්වා ඇති පැත්තේ ඉග්නුදි හෙවත් නිරුවත් තරුණයා උදෑසන නින්දෙන් අවදි වන්නාක් මෙන් සිතුවම් කර ඇත


Michel Angelo, Separation of darkness from light,1512,Fresco,180cm×260cm,Sistine Chapel      


මෙම සිතුවම මධ්‍යයේ රාමුවක් තුළ කේන්ද්‍රීය ලෙස දෙවියන් වහන්සේ වලාකුලු සහිත අහසට නැගී සිටින ආකාරය සිතුවම් කර ඇත. දෙවියන්වහන්සේ ඉහලට දෑත් දිගු කර සිටි. රාමුව සතර කොනේ ඉග්නුදි රූප හතරකි. ඉග්නුදි යනු නිරුවත් තරුණයන්ය. මෙම ඉග්නුදි සතරදෙනා රාමුවෙන් පිටත සතර කොනේ කුළුණු සතරක් මත හිඳ සිටින අයුරු දක්වා ඇත. සිතුවමේ දෙවියන් වහන්සේට ඉහළින් හා පහළින් පලිහ දෙකකිමයිකල් ආන්ජලෝ අඳුරෙන් ආලෝකය වෙන් කිරීම සිතුවම ඉතා විශිෂ්ට ලෙස සංරචනය කර ඇත. ස්වභාවිකවාදී ශෛලිය මෙම සිතුවමෙහි සංරචනය කෙරෙහි සෘජුවම බලපා ඇත.

දෙවියන් වහන්සේගේ දණහිසට පහළින් එනම් ආලෝකය සහිත පැත්තේ ඉග්නුදි කොළ පැහැයෙන් යුතු බරති ඕක් මල් මිටියක් තබාගෙන ඇත. මෙම කොළ පැහැති ඕක් මල් මිටිය තුළින් දිවා කාලයේ සිදුවන්නා වූ ක්‍රියාකාරකමක් සංකේතාත්මකව නිරූපණය කිරීමට මයිකල් ආන්ජලෝ කටයුතු කර ඇත. ඉන් දිවා කාලය පිළිබඳ සිද්ධාන්තය උළුප්පා දක්වා ඇත.

දෙවියන්වහන්සේගේ වම් අත අසල සිටින ඉග්නුදි නින්දට වැටෙන ආකාරය නිරූපණය කිරීම තුළින් රාත්‍රී කාලය සංකේතවත් කිරීමට ආන්ජලෝ උත්සාහ දරා ඇත.

        

                                          Michel Angelo, Separation of darkness from light,1512,Fresco,180cm×260cm,Sistine Chapel  

     

 මෙම සිතුවමේ මානව රූ ජීවි හා චලන ගුණයෙන් යුතු අතර මයිකල් ආන්ජලෝගේ මානව රූ නිර්මාණය කිරීමේ සුවිශේෂී වූ හැකියාව පැහැදිලි වේ. දෙවියන් වහන්සේ වයෝවෘද්ධ පාණ්ඩිත්‍යකින් යුතු මුහුණකින් දක්වා ඇත. මෙම සිතුවමේ දෙවියන් වහන්සේ මානවරූපී විලාසයෙන් ගොඩනඟා තිබීම විශේෂිතය. එකල දේවත්වයට වඩා මානවවාදය ප්‍රචලති වෙමින් පැවතීම දෙවියන් වහන්සේ මිනිස් සිරුරකින් නිරූපණය කිරීමට හේතු වන්නට ඇත. දෙවියන් වහන්සේ වයෝවෘද්ධ වුවද දෙවියන් වහන්සේගේ ශරීරය ඉතාම පුෂ්ටිමත් හා තාරුණ්‍ය බවකින් යුතුය

 මානව රූප පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ දී පෙනී යන තවත් වැදගත් ලක්ෂණයක් නම් කිසිදු රුවක් සෘජු දර්ශීය අයුරින් දක්වා නොමැති වීමයි. දෙවියන් වහන්සේ ඇතුළු සමස්ත ඉරියව් පහම එකිනෙකට විරුද්ධ වූ ඉරියව් පහකින් සිතුවම් කර ඇතඑමෙන්ම ස්වකීය වෘත්තාන්තයට උචිත වූ ගාම්භීරත්වයකින් යුක්තව හා සහජ හා අභ්‍යන්තර ශක්තීන් නිසා දඟර ගැසුණු නම්‍යශලී ශරීර මෙම සිතුවමේ කලාත්මක ගුණය වැඩි වීම කෙරෙහි බලපා ඇත



 Michel Angelo, Separation of darkness from light,1512,Fresco,180cm×260cm,Sistine Chapel  

මෙහිදී, මයිකල් ආන්ජලෝ විසින් දෙවියන් වහන්සේගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය හා දේවත්වය විදහා පෙන්වීමට රක්ත පැහැය භාවිතා කලා විය හැකිය.පසුබිම් වර්ණ ගැන්වීමේදී සුදු හා කළු පැහැය මිශ්‍රිත දම් පැහැය මූලික කර කරගෙන ඇත. වලාකුළු වල ත්‍රිමාණ බව දැක්වීමේදී භාවිතා කළ වේගවත් බුරුසු පහර අගනේය. වලාකුලක හැඩය වෙනස් නොවන පරිදි හා වළාකුළුවල කැලඹිලිමය ස්වභාවය වර්ණ තුළින් මතුකර දැක්වීමට මයිකල් ආන්ජලෝට හැකි වී ඇත. දෙවියන් වහන්සේ වර්ණ ගැන්වීමේදී වළාකුළු නිර්මාණය කිරීමට යෙදූ වේගවත් පින්සල් පහර යොදාගෙන නැත

සුමට ආකාරයෙන් දෙවියන් වහන්සේ වර්ණ ගන්වා ඇත. දෙවියන් වහන්සේ ඇතුළු සමස්ත ඉග්නුදි රූප හතරේ මාංශපේශී වල ත්‍රිමාණ බව දැක්වීමට වර්ණ භාවිතා කර ඇත. මයිකල් ආන්ජලෝගේ Separation of darkness from light සිතුවමේ අපූර්ව මානව රූ චිත්‍රණය, මිනිස් සිරූරේ නිවැරදි  කාය ව්‍යූහ ලක්ෂණ දැක්වීම, අවස්ථාවට උචිත වන පරිදි අවකාශය තුල වස්තූන් සංරචනය, විවිධ ඉරියව් වලින් යුතු මානව ඉරියව් භාවිතය, වේගවත් පින්සල් පහර තුලින් වර්ණ ගැන්වීම යනාදි කලාත්මක අගය තීව්‍ර වීම කෙරෙහි බලපා ඇතමයිකල් ආංජිලෝ චිත්‍ර කලාවෙි මුලිකාංග අපූර්ව ලෙස යොදා ගෙ ඇති බව මෙම සිතුවම අධ්‍යනයෙන් පෙනී යයි